ایمنی و بهداشت محیط کار خطوط انتقال برق

واحد HSE با نظارت فنی بر اجرای امور، طریفه صحیح انجام فعالیت های روزمره را کنترل و مورد ارزیابی قرار میدهد و در صورت بروز هرگونه عدم انتباق با موازین و آیین نامه ها، اقدام اصلاحی مربوطه را اعمال میدارد.

اصول حاکم بر HSE ، قوانین و آیین نامه های ابلاغی از سوی اداره کار، آیین نامه های معدنی، آیین نامه بخشهای مختلف اعم از مکانیک، برق، راهنمایی و رانندگی و … می باشد. همچنین در این خصوص طرح جامع HSE Plan از پیمانکاران اخذ و کلیه موارد فوق در آن لحاظ گردیده و به تایید مدیران مجتمع و شرکت های پیمانکار رسیده و مبنای نظارت واحد HSE می باشد.

آیین‌نامه ایمنی در عملیات انتقال نیروی برق، با هدف ایمن‌سازی محیط کار در حین بهره‌برداری، نگهداری، تعمیر، توسعه، بازسازی، بهینه‌سازی از خطوط و تأسیسات انتقال نیروی برق و به منظور جلوگیری از بروز حوادث ناشی از کار و در نهایت صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور تدوین شده است123. این آیین‌نامه به استناد مواد ۸۵ و ۸۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران تدوین گردیده و برای کلیه اشخاص مرتبط با اجرای عملیات مزبور، لازم‌الاجراء می‌باشد. در ادامه، تعاریف و اصطلاحات مرتبط با شبکه انتقال برق را می‌آوریم:

  • شبکه: مجموعه‌ای از پست‌ها، خطوط، کابل‌ها و سایر تجهیزات الکتریکی است که به منظور انتقال انرژی تولیدی از نیروگاه‌ها به مصرف‌کننده نهایی متصل شده‌اند.
  • شبکه انتقال: مجموعه‌ای از تجهیزات و تأسیسات در حال بهره‌برداری (اعم از دولتی و غیردولتی) شامل خطوط هوایی، کابل‌های زمینی و پستها در سطوح ولتاژ مختلف که در محدوده مرز فیزیکی معین شده با شبکه‌های تولید و توزیع نیروی برق می‌باشد، اطلاق می‌گردد.
  • پست یا ایستگاه برق: محلی است با مجموعه‌ای از تأسیسات و تجهیزات برقی از قبیل ترانسفورماتورها، کلیدها، سکسیونرها، وسایل اندازه‌گیری، خطوط ورودی و خروجی، راکتور و کاپاسیتور و بی‌های مختلف که برای انتقال و توزیع نیروی برق از آن استفاده می‌شود.
  • مرکز کنترل (دیسپاچینگ): مرکزی است که وظیفه راهبری و پایش شبکه برق تحت پوشش خود را به عهده دارد و انجام هرگونه عملیات در شبکه با هماهنگی این مرکز صورت می‌پذیرد.

این آیین‌نامه، به منظور ایجاد ایمنی در عملیات انتقال نیروی برق، اصول و دستورالعمل‌های لازم را تعیین می‌کند123.

آیین‌نامه‌های ایمنی در عملیات تولید، انتقال و توزیع برق هر کدام دارای محدوده‌ها و تمرکزهای خاص خود هستند. در ادامه، تفاوت‌های اصلی بین این سه آیین‌نامه را شرح می‌دهیم:

  1. آیین‌نامه ایمنی در عملیات تولید برق:

    • هدف: ایمن‌سازی محیط کار در نیروگاه‌ها و واحدهای تولید برق.
    • دامنه شمول: برای کارکنان و پرسنل مرتبط با تولید برق.
    • موارد مورد توجه: ایمنی در عملیات نیروگاه‌ها، کنترل تجهیزات، حفاظت از کارکنان در معرض خطرات الکتریکی و مکانیکی.
  2. آیین‌نامه ایمنی در عملیات انتقال برق:

    • هدف: ایمن‌سازی محیط کار در حین بهره‌برداری، نگهداری، تعمیر، توسعه، بازسازی، بهینه‌سازی از خطوط و تأسیسات انتقال نیروی برق.
    • دامنه شمول: برای کلیه اشخاص مرتبط با اجرای عملیات انتقال برق.
    • موارد مورد توجه: ایمنی در عملیات خطوط انتقال، پست‌ها، مراکز کنترل، جداسازی تجهیزات، مانورها و کدهای دیسپاچینگ.
  3. آیین‌نامه ایمنی در عملیات توزیع برق:

    • هدف: ایمن‌سازی محیط کار در حین تعمیر، نگهداری، توسعه، بازسازی، بهینه‌سازی و بهره‌برداری از خطوط و تأسیسات انتقال نیروی برق.
    • دامنه شمول: برای کلیه اشخاص مرتبط با اجرای عملیات توزیع برق.
    • موارد مورد توجه: ایمنی در عملیات شبکه توزیع، پست‌ها، جداسازی تجهیزات، مانورها و کدهای دیسپاچینگ.

به طور خلاصه، هر آیین‌نامه به منظور ایمن‌سازی محیط کار در یکی از مراحل تولید، انتقال یا توزیع برق تدوین شده است1234.